Okunma Sayısı : 2322

Konya’nın dağ köylerinden birinde yaşıyorlardı. Çünkü köyleri burası Memet ağa da köyün eşrafından sevilen ve sayılan adamdı. Köy Mutaflar köyü Memet ağaya da Yücelerin Memet Çavuş derlerdi. 18-20 haneli küçük bir köy olan Mutaflar’da Memet ağa hem kendi köyünde hem de çevre köylerde çok saygın adamdı. Üç tane pırıl pırıl güzel hanım kızı vardı ama Allah ona bir oğlan vermemişti. Ağanın kızlarının anası olan hanımı Meryem kadın ani bir hastalıkla hakkın rahmetine kavuşmuş ama yerine de kendisi kadar sevgi beslenen ve komşuları tarafından örnek gösterilen üç kız bırakmıştı. Ölenle ölünmez ya hayat devam edecekti işte. Memet Çavuş da birkaç ay dul kaldıktan sonra kızlarının iznini alarak evlenmeye karar vermişti. Ve her yıl oralardan geçerek oba hayatı yaşayan iyi konuştukları 30- 35 yaşlarında evde kalmış bir Yörük kızı olan Sakine’yi istemeye karar vermiş. Zaten birbirlerini iyi tanıyan oba beyi ile Memet Çavuş’un uyumu çabuk sağlanmış kısa bir konaklamadan sonra Yörük Hakkı kızını Memet Çavuş ile evlendirip göçerliğine devam etmiş. Çünkü Memet Çavuş’un olgunluğuna ve dirayetine güveni sonsuzmuş.

Sakine gelin hamarat, işini bilen çok çalışkan bir hanımmış, ama kadında bir ürkeklik varmış. Nedeni ise Memet Çavuş ile aralarındaki 20 civarındaki yaş farkından ziyade “üç tane güzel kıza kendisini kabul ettiremez miyim” diye tereddüt ediyormuş.

Ama ne var ki merhume anaları gibi bilgili olgun olan kızlardan en büyüğü Hürü 14 yaşında olduğu halde sanki 50 yaşındaki bir hanım olgunluğunda, 12 ve 10 yaşlarında olan kardeşlerini de bu birlikteliğe razı etmiş ve Sümbül ile Nevruz da yeni analıklarını çok sever olmuşlar. Bunda akıllı ve olgun olan Koca Memet Çavuşun da rolü büyüktür. Kızlar ölen analarından aldıkları terbiye ile analığa gayet samimi davranmakta ona hiç acemilik çektirmemektedirler. Analık ise bu sıcak sevgi ve ilgiyi karşılıksız bırakmamakta bu düstur ile çok tatlı bir yaşam sürmektedir.

Babalarının tatlı dili analıklarının muhabbeti, kızlar üzerinde büyük bir etki gösterdiğinden büyük kız Hürü çabuk büyümüş, serpilmiş ve kendi köylerinden hatta civar köylerdeki delikanlılar tarafından beğenilen ve ısrarla istenen bir kız oluvermiştir.

Aylar yılları kovalamış. Nihayet daha henüz 18’inde iken Hürü kızı istemeye gelen dünürlerin biri oturur, biri kalkar olmuş Memet Çavuş’un sedirine…

Nihayet tam kuzey karşılarında olan bir köy olan Gökçeler köyünün eşrafından olan ve şehirli ağa diye tanınan Hüseyin ağanın büyük oğlu Ali’ye kızında fikrini alarak he deyivermiş Memet çavuş. Hemen hayırlı iş uzatılmaz mantığı vardır. O köylerde alel acele görkemli bir düğün dernek yapılıp gelin edilivermiş Hürü kız Gökçeler’e. Bu düğünün hemen sonrasında da hamile olan analık Sakine kadının da bir kız çocuğu dünyaya gelmiş. Eski hanımdan da oğlu olmayan Memet Çavuş eskileri ile beraber yeni hanımın da kız doğurması ile 4 kız babası oluvermiş, ama inançlı olduğu için asla bu duruma isyan etmemiş. Allah’ın verdiğine razıyım, o her şeyi iyi bilir, iyi yapar onun hikmetinden sual olunmaz, demiş.

Memet Çavuş “Olsun ne yapalım çoğun azalması çabuk olur zaten birisi işte yuvadan uçuverdi” der.

Ve yeni doğan kızına da Zalif adını koyar. “Ne yapalım belki son zamanımızda bize bu bakacaktır, bu bir yudum su verecektir, ömrüm olursa bir iç güveyisi alırım bunca mala mülke kim sahip olacak simimi soyumu sürdürür” diye içinden geçirir. Bizim Anadoluda ve Konya yöremizde bir güzel söz vardır genelde birkaç kızı olanlar için kullanılır. Derler ki, “Erdeki sattırır evdekini, yani gelin olan iyi geçinir sevilirse evdekine talip çabuk olur.

Bu sözün doğruluğu meydana çıkar umulan olur ve karşı köye gelin giden Hürü gelinin hamarat güler yüzlü ve saygılı bir gelin oluşu o köyün bir başka eşrafından olan Rasık ağanın iştahını kabartır. Memet Çavuşun ikinci kızı Sümbül’e de o talip oluverir oğlu Hüsnü için. Ne de olsa yabancı köyde gariplik hisseden abla Hürü gelin, kardeşini de yanına almak ister ve kale içerden fethedilir. Ablasının önerilerine uyan Sümbül, gelen dünürlere iyimser davranarak babasına Rasık ağanın oğlu Hüsnü’ye varmak istediğini belli eder. Memet Çavuş’a da “Gelenlere kızı verdim arkadaş, evet demek düşer” der. Ve ikinci kızı Sümbül’ü de kısa zamanda yuvadan uçuruverir.

“Dünürcülük sevgi, saygı muhabbetle olur” derler iki kızını da karşı köye gelin eden Memet Çavuş dünürleri ve damatları ile sık sık görüşmeyi arzu eder ve yanlarına fırsat buldukça gider gelir. Zaten acil bir durum olsa seslenseler duyulur köyden köye sesleri.

Gidip geldikçe o köylülerden de dünürleri ve damatlarından büyük sevgi ve saygı gören Memet Çavuş bir gün o köyden köyüne dönerken yine Gökçeler köyünün ağalarından olan Abdurahman beğ (Eskiden de arkadaşıdır Memet Çavuş’un) yolunu keser ve “Meraba Memet Çavuş” der. Karşılıklı biraz sohbetten sonra Abdurahman sitemkar sözlerle takılır Memet Çavuşa “Yahu çavuş gardaş sık sık bizim köye gelin giden burada benim bir arkadaşım var deyi bir uğrayıp da acı gayfemi içmen hay lan biz seninle eski yaren değil miyiz” der. Memet Çavuş uyanık adamdır. Abdurahman’ın ağzındaki baklayı bilir emme pek oralı olmaz ve “Fırsatım olmuyor gardaşlık bir ara müsait olunca içeriz gayfeyi seni ben de sever sayarım” der ayrılır oradan. Ama Abdurahman ağa Memet Çavuş’u takibe almıştır. Çünkü onunda bir isteği bir çıkarı vardır Memet Çavuş’tan. Çünkü Memet Çavuş’un Gökçeler’deki kızları çalışmalarından ve saygılı olmalarından dolayı dillere destan olmuşlardır ve herkes onları konuşmaktadırlar. Abdurahmanın niyeti de Memet Çavuş’un üçüncü kızı Nevruz’u oğlu Mevlit’e istemektir arzusu. Bu samimiyet böyle gelip giderken devam eder. Bir akşam Memet Çavuş’un evine Abdurahman ağa ve Gökçeler köyünün ileri gelenleri çöküverirler aniden. Kısa bir hal hatır sormadan sonra Allah’ın emri peygamberin kavli ile Nevruz’a dünür oluverirler. İçlerinde çok hatırlı kimseler vardır ama Memet çavuş bunlara tatlı bir lisan ile “Etmeyin yapmayın ağalar daha birini bir sene oldum çıkaralı benim Nevruz’um daha 17’sinde der ama Abdurahman için gelenler de canım gınır yanır etme bu da bir babası sayılır Nevruz’un. Zaten eski arkadaşsınız, onun evinde büyüsün gitsin biz mehel münasip gördük sen yine eyi düşün iki gün sonra gelip söz alacağız sen pek başkalarına iş düşürmezsin emme yine de hanımınla filan bir istişare et” derler ve kalkarlar. Memet Çavuş bunun bir kurtuluş olmadığını bilir ve köydeki kızları ile görüşür Abdurahman’ı zaten bilmektedir ama oğlan için kızlarının fikrini alır, olumlu derler ve iki gün sonra gelen dünürlere “Yeni hanımın biraz kalsın çavuşum, hem küçük kızımız hem de ihtiyacımız var ona” demesine aldırmaz zaten sözü üzerine söz söyletmemiştir. Onlara da “Verdim arkadaş hayırlı mübarek olsun Allahın dediği olur. Gülerse yüzü var ağlarsa gözü var” der. Sözü verir.

Nevruz kızın da kısa zamanda düğünü yapılır o da yuvadan uçuverir. Memet Çavuş Yörük Hanım ve son kızı Zalif ile üçü kalmışlardır. Köy yerinde zaten maldan ve tarladan yana zengin olan Memet Çavuş işlerini kendilerine göre ayarlar, tarlaların bir kısmını kiraya verir. Bir iki belik ekin eker, onları da altın gibi damatları ve hamarat kızlarının yardımı ile erkenden hasat eder ve yaşamını böyle ağavari bir şekilde sürdürür. Memet Çavuş çok otoriter ve sert bir adam olmasına rağmen hem bonkör, hem de siyasetçidir. Damatları ve kızları bayram ziyaretlerinde veya başka bir zaman ziyarete geldiler mi, onların her halini bilir onlara sevecen ve nazik davranır. İyi tütünden cıgaralarını sarar, yemekten sonra damatların üçünü de yanına çağırır “Yavrularım sizler benim öz evlatlarım kadar kıymetlisiniz. Biliyorsunuz, benim oğlum yok ama ömürlü olsun kızlarım sizleri bana birer oğul yapıp beni ödüllendirdiler. Onun için her gönülde bir aslan yatar. Benim içimde bir hevesim var, sizlerle karşılıklı şöyle bir cıgara tüttürmek. Ne olur bunu benden esirgemeyin yanıma gelin” der. Damatların olmaz, itirazlarını kabul etmez ve beraber keyifle cıgaralarını tüttürürler. Damatların da böylece sevgi ve saygısını kazanır Memet çavuş. Artık kızlarından torunları olmuştur, onlarla gönül eğlendirir. Bu arada hanımın babası Sarıkeçili aşiretinden Yörük Hakkı da hakkın rahmetine kavuşmuş, oba yaylalara çıkmaz olmuş, artık sahilde bir yere yerleşik olmuşlar. Ama bir yerli kadar bilgin ve oturaklı olan Sakine kadın bu köyde olgunluğuna olgunluk eklemiş zaten aşina olduğu yaylalarda hayat sürmüştür.

Yıllar böyle devam edip giderken artık Memet Çavuş yetmişini çoktan aşmış Sakine kadın da elli yaşı tüketmiş yuvaları mutlu ama içlerinde bir sıkıntı bir tedirginlik vardır. Ne de olsa Memet Çavuşun o eski ağalık hükmü de artık geçip gitmiştir. Zalif kız dersen büyümüş serpilmiş 18’ini bitirmiş birçok talibi dünürü var ama Memet Çavuş bu son kızı için bir türlü gelenlere he diyemiyormuş. İnce eleyip sık dokumuş. Armıdın sapı üzümün çöpü demiş. Ama birçok işlere de çaresiz Zalif kızı yalnız gönderiyormuş. Bu da o zamanlar köy yerinde büyük bir tehlike imiş. Sonra Memet Çavuş’un kızını almayı ona damat olmayı cazip kılan bazı sebepler de varmış. Memet Çavuş’ta tarla bol, mal mülk desen hesabı yok asaletli de maazallah, ya kızın kolundan biri tutuverirse kaçırmak niyetiyle…

Artık bunları düşünerek uykuları kaçar. Ama olmaz der, kendi kendine. Köylerinden birkaç talip vardır ama hepsi de baldırı çıplak adam olacak şey değillerdir sadece malı için Zalif kıza talipler. Ailesi de oğulları da kızının ağzını şöyle yoklar, kız hiç birini de istemez köylerinden istediği gönlüne uygun biri vardır ama o da çok fakirdir. Zavallı çocuk, zengin Memet Çavuş’un kızına dünür gönderme cesareti bile gösteremez. Bu aileye de dokumacılar derler köyde. Bir anaları üç oğlan bir kızdan oluşan ailenin en büyük oğlu İsmail, çalışır fazla tarla tapan yoktur, ıstarda kilim ve çuval gibi şeyler dokuyup yaşamlarını sürdürmektedirler. Temiz de bir asalete sahiplerdir. Bir başka aile daha var ki köyün en tehlikeli en şirret ailesi. Bunlara da mülazım oğlu derler. Ama fazla çalışmaya yüzleri yok, kısa ve yanlış yollardan kazanç sağlamaya uğraşırlar, işleri de pek düzenli gitmez. Kendi köylüleri ve civar köylüler tarafından da pek sevilmezler.

KORKULAN BAŞA GELİYOR

Bahar günlerinin bir ikindi vakti Memet Çavuşun kızı Zalif harım altı dedikleri tarlaya yeni doğum yapan ineklerine yedirmek için taze ot biçmeye gitmiştir. Yalnız tarla çok sapa bir yerdedir. Tecrübeli Memet Çavuş bu tarlaya giderlerken hanımını ve kızını daima dikkatli olmaları konusunda uyarır. Ama çabuk dönerim diye Zalif kız o gün habersiz gidivermiştir tarlaya. Mülazim oğullarından Ramazan her gün pusu kurup beklediği yerde kızın yalnız geldiğini görünce “Tamam istediğim oldu” der. Önce heyecanlanır sonra kendine çeki düzen verir ve ot biçmekte olan Zalif kızı kolundan yakalayıverir. Ve niyeti de çok kötüdür Memet Çavuş’un kızını kaçırıp hem kıza hem de onca mala sahip olmaktır niyeti. Ve kızı olanca gücü ile sürüklemeye başlar kız bu zalimin elinden kurtulamayacağını bağırsa da sesini bu ıssız yerde kimseye duyuramayacağını anlar. Zalif kız hemen yumuşar görünür ve Ramazan’a şöyle bir öneride bulunur: Kendini zorlama seninle, gönüllü kaçarım zaten benim de sende gözüm var ama benim uçkuruma dokunmayacaksın. Nasıl olsa ben seninle kaçtıktan sonra köyde dile düşerim senin olurum, birbirimizin olmadığımızı kimse bilemez. Beni babam sana mecburi verir” der. Ve şöyle de bir laf eder: Ne olurdu benim kolumdan şöyle bir meydanlık yerde tutaydın da sana tam bir herif olarak güveneydim bu biraz kalleşçe oldu değil mi” der. Ama Ramazan bu imalı laftan bir şey anlayamaz. Ve kaçarlar.

MEMET ÇAVUŞUN EVİNE BİR ACI BİR FİGAN ÇÖKER

Akşamın geç vakti olur Zalif kız eve gelmez, ailede bir telaş başlar. Karşı köydeki kardeşleri ve damatlar da gelir sağa sola koştururlar. “Zalif’i gören var mı?” diye soruşturmalar netice vermez.

Son gören bir kadın “harıma giderken gördüm” deyince kimin kaçırdığı biraz belli olur. Memet Çavuş’un damatları Mülazim oğullarının evindekilere zarar vermek isterler ama o umur görmüş Çavuş ve Sakine kadın buna müsaade etmez.

Herkesteki telaş ve üzüntüye rağmen Sakine kadın çok sakindir rahattır. Bu da orada bulunanlar arasında kuşkuya neden olur. Ama Sakine kadının bunlara cevabı şudur: Korkmayın ben 35 yaşıma kadar göçer olmamızdan dolayı dağlarda taşlarda çok gezdim bir çok badirelerde atlattım ama asla namusuma ve uçkuruma leke getirmedim. Babamın sarığını eğdirmedim. Eğer Zalif benim kızım ise evine kız oğlan kız dönecektir ya da canından olacaktır. Ben ona temiz süt ve dürüst terbiye verdim, der. Aramalar, çabalar boşa gider ortalık sakinleşir gibi olur aradan bir hafta geçer.

GELELİM BİZ ZALİF İLE RAMAZAN’A

Ramazan gönüllü gibi görünen Zalif kız ile hep kaçmanın ve yakalanmamanın yolarını aramaktadır. Köylerinin çevresinde ve dağlarda birçok eski mağara bulunduğu için buralarda günlerini geçirirler. Her saat, her gün iz atıp yer değiştirirler. Ama açlık da var tabi Ramazan Zalif’i bir mağaraya veya bir ıssız yere elini ayağını bağlayıp bırakıp gider. Köylerden ve başka yerlerden yiyecek temin eder. Hatta bir gün tarlada çalışan bir kadının azığından ekmek çalarken görülen Ramazan kadını tehdit eder ve kadın onların belasından korktuğu için köye söyleyemez. Herkes görmedim, bilmem taktiği uygular. Köylünün çok başvurduğu bir yöntemdir bu.

İKİLİ ARASINDA GÜVEN SAĞLANIYOR

Dağlarda uzun süre kalmalarına rağmen bir türlü kızın gönlüne giremeyen Ramazan, zor kullanmayı da tercih etmez ve Zalif kıza sahip olmaz. Ama ona gözdağı vermeyi de unutmaz. “Bundan sonra köye insek de seni benim sayarlar beraber olmadığımızı kim bilecek” der Söyledikleri de çok doğrudur. Tarih 1860-70’li yıllar doktor muayenesi mi olacak bir kız kaçırıldı mı, ona artık kız gözü ile bakılmaz. Zalif kız köylüler tarafından lekelenmiştir. Kız oğlan kız olduğunu yalnız kaçıran ve kendisi bilmektedir.

NİHAYET ÖZGÜRLÜK!

Haftalardır kaçmaktan yorulan Ramazan ve Zalif, gecelemek üzere ikindi vakti bir mağaraya girerler. Artık Zalif kıza güven duyan Ramazan çok yorgun olduğunu ve dizinde biraz yatmak istediğini söyler. Zalif kız hemen kabul eder ve dizine yatan Ramazan’ın başını okşamaya başlar. Bu sahte sevgiden rehavete kapılan Ramazan da derin bir uykuya dalıverir.

Ramazanın iyice uyduğunu anlayan Zalif kız şalvarındaki uçkurunu çözer ve Ramazanın ellerini ve ayaklarını güzelce bağlar. Kapıya doğru varır ve “Ulan herif bozuntusu benim anam ağlayacağına senin anan ağlasın, seni öldürürdüm ama ne var ki bana dokunmadın onun için seni sağ bırakıyorum. Hadi burada fazla kalmazsın aileniz olacak o rezillere söylerim köpeğiniz falan mağarada bağlı gidin salın diye” der. Ve kaçar baba evine 15 gün sonra döner. Evde bir burukluk bir hayli de sevinç vardır. Ama çok mert olan Zalif kız geldiğinden üç gün sonra babasını yanına alır. Ve köy meydanına çıkar orada toplanmış olanlara “Ey köylüler, Allah rızası için beni dinleyin. Benim alnım açık, yüzüm ak beni bilen böyle bilsin. Ben beni kaçıran köpeğe ırzımı ve namusumu teslim etmedim. Allah üstümde şahittir, onu da korudaki mağarada ellerini bağlayıp bıraktım. Sahipleri köpeklerini kurtarıp ona sahip olsunlar. Beni bu mertliğimle isteyen kim varsa ona varacağım, var mı içinizde böyle bir herif” der. Zaten ona çok güvenen çok seven İsmail çıkar ve “Ben varım Zalif’im” der. Ve bu söz üzerine bütün köylüler kızın mertliği karşısında sevince boğulurlar. Zalif kız da babası Memet Çavuş’un bonkörlüğünü bildiği için her iki tarafın düğün masrafını çekmesini rica eder. Baba “hay hay kızım” der. Bu sevinç ile güzel bir düğün yapılarak dokumacıların İsmail ile Zalif kız evlenirler. Mağaradan ailesi tarafından kurtarılan Ramazan ise utancından hiç köye gelemez. Kızın söyledikleri doğru mu diye soran ailesine de “Evet Zalif ne dediyse doğrudur” der. Bir başka köye yüzünü tutar gider ve orada bir başkası ile evlenir. O da çoluk çocuk sahibi olur.

Ben bu hikâyede adı geçen figüranların isimlerinden bazılarını hatırlıyorum. Sadece köy ismi ve şahıs isimlerini değişik verdim. Çünkü kiminin oğulları kiminin de torunları yaşamlarını sürdürmekteler. Hem de yüzlerce torunları var.

Onlar merhum oldular. Allah rahmet eylesin kabirleri cennet olsun